Таырыбы: Балалардаы бронхиттер, пневмониялар, плевриттер, бронхты астма.
- Бронхит, этиологиясы, клиникасы, диагностикасы, емі, алдын алуы.
- Пневмониялар, этиологиясы, клиникасы, диагностикасы, емі, алдын алуы.
- Плевриттер, этиологиясы, клиникасы, диагностикасы, емі, алдын алуы.
- Бронхты астма, этиологиясы, клиникасы, диагностикасы, емі, стама кезіндегі жедел жрдем, алдын алуы.
Бронхит
Бронхит-бронхты абынуы. Кп жадайда респираторлы вирусты инфекцияны асынуы.
Этиологиясы: вирустар, (парагрипп, аденовирус, ызылша, микоплазма вирустары т.б.), кейде бактериялар болуы да ммкін (жтыншатаы траты инфекция ошатары, интубациядан болан асынулар), тыныс жолдарына сырттан бгде заттар тскенде ( химиялы) дамуы да ммкін.
Икемдеуші жадайа-салынды, лас ауа, темекі ттіні т.б.жатады.
Патогенезі: Вирустар тыныс жолдарыны эпителийін заымдайды. Бронх абатыны кедергілік (барьерлік) асиетін тмендетеді. Балаларда, сіресе сбилерде тыныс жолдарыны тарылуы, бронх абатыны ісінуі, ішіне секреттерді жиналуы жиі байалады.
Клиникасы: Баланы терісі, еріні, ауыз уысыны шырышты абаты кгілдірленіп трады, тыныс алуы жиілейді, дем алуа осымша блшыеттер атысады. Ккірек клеткасы кеейіп, гипоксияа келеді. Кейде атты жтелгенде тынысы тарылып, демалысы тотап алуы ммкін.
Тыдаанда:Орташа, ірі кпіршікті, ра трасыз сырылдар ккірек кеудесіні екі жаынан да естілуі ммкін.
Емі: Тсек режимі дене ызуы тскеннен со таы 2-3 кнге таайындалады.
- Диета: Баланы тамаында ст, сімдік таамдары болуы керек. Витаминге бай, нарлы, сйыты жеткілікті боланы жн. сіресе мкжидек, итмрын тнбасы, боржоми, лимон осылан шай, бал аралас ст, таурай осылан шай, жалбыз беру керек.
- Антибиотиктер, сульфаниламидтер.
- аыры тсіретін дрілер-алтей тнбасы, мукалтин, мия тбірі, бромгексин, перкуссин. Жтелді азайту шін кп беруге болмайды, себебі жтел ораныс реакциясы, аыры шыпай обструкция болуы ммкін.
- ыздырыш компресс, ышамен аяа ванна жасау.
- В тобыны витаминдері
- Физиоемі-УФО, калий иодидімен, эуфиллинмен кеуде клеткасына электрофорез.
- Оттегімен демалдыру, ингаляциялар.
- Е жиі асынуы-пневмония.
Пневмониялар.
Пневмония-кпе лпасыны абынуы. Пневмонияны себептері: ртрлі инфекциялар, бактериялар (стафилококктар, стрептококктар, пневмококктар т.б.), вирустар, патогенді саыраулатар, микоплазмалар. Балаларды кпе абынуымен ауыруына келесі факторлар себепкерболады:
1. Баланы организміні реактивтілігіні тмендеуі (ажып шаршау, стресстік ситуациялар, нашар таматану т.б.).
2. Балаларды тыныс алу жйесіні АФЕ-рі.
3. Фонды аурулар-мешел, анемия, гипотрофия, аллергиялы диатездер.
4. атты тоазу.
Патогенезі: инфекция кпеге бронхогенді, лимфогенді, гематогенді жолдармен тседі. кпені ораныс ызметі тмендеп абыну процессі дамиды. кпені вентиляциясыны жне газ алмасуыны бзылыстары гипоксияа жне гипоксемияа келеді. Зат алмасуды барлы трлері бзылады.
Диагностикалы критерийлері:
- за фебрильді ызба.
- Интоксикация белгілері.
- Тыныс алу жетіспеушілігіні белгілері- ентікпе, цианоз, тыныс алуа осымша блшыеттерді атысуы.Траты жергілікті згерістер: Аускультативті-са кпіршікті ылалды сырылдар, перкуторлы-абынан жерді стінде дыбысты ысаруы.
- Рентгенографияда-клекелер.
- ЖА-де- нейтрофильді лейкоцитоз, ЭЖТ-ны жоарылауы.
Пневмонияларды жіктелуі
Заымданан аймаына байланысты:
- Ошаты
- Сегментарлы
- Крупозды
- Интерстициальды
Аымына байланысты:
- Жедел /2 айа дейін/
- Созылыы /2-8 ай/
- Созылмалы /8 айдан жоары/
Ауырлыына байланысты:
- Жеіл.
- Орташа.
- Ауыр.
Асынуына байланысты:
1.Асынан.
2.Асынбаан.
кпе абынуыны жаа туан жне шала туылан балалардаы ерекшеліктері:
Ауру лсіз айындалады, дене ызуы кп жадайда ктерілмейді, бала жтелмеуі ммкін, біра жиі шашалан сияты болады, тбеті тмендеп, салмаы азаяды. Аллергияа бейім балаларда тыныс алу жетіспеушілігіні синдромдары жедел седі, алыстан естілетін ысыран сырыл пайда болады.Стафилококкпен шаырылан пневмонияларды ерекшелігі-кпе тканінде ірі мен ауаа толы уыстар-буллалар пайда болады да те ауыр теді., кейде ірі плевраа тіп іріді плевритпен асынады.
Бронхты демікпе.
Созылмалы бронхтарды ткізгіштігіні бзылуымен байланысты экспираторлы тыныс алу жетіспеушілігімен сипатталады. Мезгіл-мезгіл ауруды озуымен теді.
Этиологиясы. Ауруды негізінде кбінесе аллергиялы факторлар-таамды жне дрілік аллергендер, сімдік тозадары, жануарлар жні, вирустар, саыраулатар т.б.
Патогенезі: Демікпені дамуы тыныс алу жолдарыны ісініп тарылуымен, жоары секрециясымен, обструкциялармен жне блшыеттерді спазмымен байланысты.
Айындалуы: 4 кеземен сипатталадаы:
Басталу кезеі-науаста бірнеше минут немесе кндер брын тынымсызды, ашуланшаты, психикалы депрессия, йысыны бзылуы, тшкіру, кзді, теріні ышуы, мрынны бітелуі, ра жтел, басыны ауыруы болады.
Тншыу кезеі-науаста ауа жетіспеушілік сезімі, кеудені ысылу сезімі, экспираторлы тншыу, алыстан естілетін ыссрс трізді сырыл болады. Жадайы-туелді-шынтаымен тізесін тіреп екейіп отырады. Бет терісі боз, кейде кгілдір, дымыл. Кеуде клеткасы демалу жадайында-абырааралы блшыеттері тартылан, мойын тамырлары кеейген. Жтелгенде ою аыры блінеді. Перкуторлы дыбысы ысаран. Аускультацияда-атыл тыныс пен р-трлі ра сырылда жне крепитация. Жрек тондары лсіз, тахикардия.
стамадан кейінгі кезеде жне
стама аралы кезеде науасты жадайы жасы, бірнеше кнге дейін ашы тсті аырыты жтел саталады. Сырылдар естілуі ммкін.
Ауруды жеіл трінде стама жылына1-2 рет, тез алпына келеді. Орташа трінде айына 1 рет. Ауыр трінде стама жиі, за, астматикалы жадайа ауысады, 6-8 саата созылады ЖА-де-эозинофилия.
Емі:
- оттегі беру
- В адреностимуляторлар /адреналин, сальбутамол, изофедрин/ аэрозоль трінде, ауыр жадайда тері астына 0,01 мл/кг 0,1% адреналин таайындалады.
- Эуфиллин
- Инфузионды ем /Рингер ерітіндісі, физиологиялы ерітінді, ацесоль, дисоль, ККБ, СаСІ, вит С/
- Гармондар, антигистаминді препараттар.
- Жасанды тыныс алдыру
- Таза ауада серуендеу
- аыры тсіретін дрілер.
Плевриттер-
Плевраны абынуы.
Трлері : І. 1. Спецификалы /туберкулезды/
2. Спецификалы емес
ІІ. 1. ра
2. Эксудатты
а/ серозды
б/ іріді
Науасты жалпы жадайы те ауыр болуы ммкін. Перкуторлы дыбыс заран, аускультацияда-плевраларды жанасу дыбысы естіледі.
Емі: плевральды пункция, торакотомия.
